37&dU;kdqekjh ;k=k
chr
jgh lgL=kfCn ds vkf[kjh cfj’k lu 1999 ds ifgy fnu] 1 tuojh dk ge ik¡ps jgsu
enqjbZ ekA vcdh Vªsosy ,tsUlh dk rhlj
fdLr #fi;k 2600 vnk fdgsuA vcdhs lkfcdk iM+k rfeyukMq ds Vªoy ,tsUlh lsA vc
;kf=u ds la[;k de gks; x; jgh] ;sls vc feuh cl ek ;k=k djkbZ x;A vius ny ds
vykok nwlj ifjokj jgk gfj;k.kk dsj vkS rhlj ny jgk fcgkj ds 6 MkDVju dsj
ifjckjA bZa ik¡ps vk;s jgsa dmukS lsehukj ek vkS ekSdk fudkfj fygs jgsa nf{k.k
Hkkjr ds dqN LFkyu dsj ;k=k dj; dsjA
lcsjs
cl ys vkbZ fr:eykbZ ukbdj ds lu 1630 ek fuekZ.k djk;s egy ifjlj ekA bgk¡ ls
fdyks ehVju Qbys nwj ij gS ,d pkSdksj iDdh c¡/kh iq’dfj.khA tmus ds ty chp
fufeZr gS ckjknjh vkS pkjkSa [k¡wV e ?kyk;A u r egy dsj vf/kd tcj vkdkj vk; u
iq’dfj.kh dsj iS nwukS dsj f”kYi gS dkfcys rkjhQA gk¡] tblu gejs jhek¡ ek
fdacnarh izpkfjr gS fd C;adV Hkou ls mijgVh fLFkr jhok fdyk rd
Hkq¡b/kjk&lqjax cuh gS vblS bgkSa crkck tkr gS fd ukbdj egy ls iq’dj.kh e/;
fLFkr ckjknjh rd Hk¡qba gjk gSA
cl
pyh vkS “kgj ls nwj ,d igjh ij cus] nf{k.k ds ckyk th ds eafnj ifjlj ij vk; ds
mrkfjlA eafnj djhc djhc futZu LFkku e gSA ;sdk nsf[k ds vk; igq¡psu dkfrZds;
eafnjA “kgj ls vyx Fkyx gksr dhu nwukS LFkyu ds izfr bgk¡ ds yksxu dsj vFkkg
J)k gS] b;k bgk¡ ds HkhM+ nsf[k ds tku; ik;uAA
vc
vk; xS cl iqfu ds EknqjkbZ vkS mrkj fnfgl feuk{kh eafnj ifjlj ds ckgjA vuwBk gS
b;k eafnjA gegh ugha ykx; fd ;sruk tcj eafnj vmjkS dgkSa gksbZA pkjkSa fn”kk ek
fo”kky vkS dykRe izos”k }kj gSaA ,d lgL= LFkaHku ds chp Qby xfy;kjk gSaA nqb
dbZ ctkj lapkfyr gSA b;k iwjk eafnj vius vkdkj izdkj ek iwjk ,d “kgj; gSA ;sdk
ns[ks tmu vuqHkwfr eu ek tkx vksdj o.kZuu db ld; ek gekj ckuh vkS dye l{ke ugha
vk;A
jkr
gks; x; jgh] tc cl enqjkbZ ls jokuk Hk;A 250 fdyksehVj nwj gS bgk¡ ls
nf{k.k dU;kdqekjhA rhu cts ds djhc cl
igq¡ph vatqee xk¡o] tmu dU;kdaekjh ls 10 fdyks ehVj nwj gSA cl ;kf=u dsj la[;k jgh 9 uj& ujhs
vkS 4 ckydA bgk¡ fLFkr ,d gksVy e mrkfj ds cl dgkSa pyh x;A gksVy cM+k ugha
jgkA gksVy ds ,d Mcy csM :e ge pkj tusu dk vkS lkeus ds nqb :e MkDVj ny dk
gksVy okyk fnfglA ,d l;ku MkDVj vdsys
jgsa] Å¡ gejs ik¡pu ds dejk ds lkeus xbygjk e Msjk /kfjuA gfj;k.kk ckyk ny]
Hkq¡b ry ds xfy;kjk ek Msjk MkfjlA Hkw¡[k ds ekjs vk¡rh ,saBh tk¡;A jkr dsj [kkuk bg; gksVy e djkc;
dsj r; jgkA gksVy okyk crkbl fd ;sds ckjs ek Vwj ,tsUlh ls vksdj dmukS dkUVªSDV
ugha vk;A fo|k th ,d cM+s fMCcu ek ext ds ysM+qvk vkS nqljs e feDlpj uedhu /k;
ds ys vk;s jghA fMCcu d [kksy; dsj t:jr vc; rd ugha iM+h jghA dkxt ds IysVu ek
fudkfj ds MkDVju d n; vkbZa Qsj vius ny d ijfluA ysMqvk vkS uedhu [kk;s isV r
dk Hkjr] Ik; iufivkbZ d; ds Hk¡w[k d
/krk t:j crk; nhu xkA
tmu
l;ku MkDVj jgsa cksys ^^ vEek th vkius Hkw[k ls ejrs yksxka dks cpk fy;k^^A
nhukukFk flag ds iRuh vkS fo|k th ,d lkFk; f[kyf[kyk; iM+ha r MkDVj
cksysa&^^vki us vEek th dk dke fd; blfy, dgk**A
yyd
jgh dU;kdqekjh ds rhu leqnz laxe ek lw;ksZn; n`’; ns[k; dsj] mvk ugh gks; ikokA
,d r mgk¡ ls 10 fdyksehVj nwj jgsu] nwlj cnjh NkbZ jgh tmu tc rc cq¡fnvk; tkr
jghA rhlj Vªosy ,tsUV] b;k dfg ds fd ^vki yksx rS;kj jguk eSa Hkksj gksus ds
igys vk tkšxk^] cl y; ds pyk x jgkA mvk vkck 9 ctsA dgk&lquh Hk;A urhtk
;sru; fudjk fd lc dk ysck; yb xk vius lkFk dU;kdqekjhA mgk¡ lkFk jgr]
iSUV&”kVZ&csYV mrjok; ds] pM~Mh&cfuvkbu ifgjs] ,d eafnjs ek nso
izfrek dsj n”kZu djkblA ;sfgu chp crdgk¡o djr vblu jpuk jfpl fd gekj ik¡pu ds
rhfum ny vyx Fkyx gks; xsaA gfj;k.kk ny r Qsj ugha HksaVku] iS MkDVj ny iqfu ds
vk; tqjk gejs ny lsA mvk b;k dksfll e jgk fd geg¡w ik¡ps vyx Fkyx gks; tbZ] iS
MkDVj lkgcku gekj ik¡pu dsj lkFk ugha NkfM+uA
nwukS
ny ckfx ckfx ds nwfju nwjh ls bgk¡ ds rhu lkxj laxe] ykbV gkml vkS foosdkuUn
f”kyk fn[ksuA uxhps tk; ds fn[ksu xk¡/kh eseksfj;yA Qsj tk; igq¡psu leqnz dbZ]
tgk¡ ls Qsjh ij lokj gks; ds vk; x;u foosdkuUn f”kyk ijA bgk¡ ls leqnz laxe dsj
ns[kk n`’; fujkyk jgkA bgk¡ Bk<+ jgr tc leqnzh c;kj dsj >ksadk vkc; r
rfc;r eLr gks; tk;A ckfgj ls bgk¡ ds lc; fuekZ.kuu dk nsf[k ds ?kqfl x;u
^dU”kuVªs”ku gky ekA vkgk! bgk¡ ds ef)e izdk”k vkS vfr “kkUr okrkoj.k rjafxr d;
fnfgl] eu&izk.kA cbfB x;u iYFkh ekfj ds vk¡[kh ewns] bg¡; ds lkQ lqFkjs
Q”kZ ijA Hkwfy xk lc dqN] bgk¡ rd fd [kqn dkA dqN nsj ckn nhukukFk flag gedk
Mksykor cksysa ^^ vcsj gks; jgh gS] mBh pyh bgk¡ ls cbcs**A eu r iM+k fd dfg
nsbZ] ^viuk ik¡p gedk bg¡; Nk¡fM+ nsbZ^A Qsj lpsr Hk;u rc mfB ds muds lkFk;
df<+ vk;u cbcsA bgk¡ ls eq[; Hkkjr Hkwfe dbZ vkor mYykl ugha jgkA
izfl)
foosdkuUn f”kyk ls lksiku mrjr vk; ds cbfB x;u leqnz ek ibjr Qsjh ijA tmu
igq¡pk; fnfgl ns”k ds nf{k.kh vkf[kjh Nksj ds /kjrh dU;kdqekjh ijA
Vªosy
,tsUlh dsj dfjUnk vk; ds feyk vkS pky pykA dfgl ^^vki yksxksa dk] Vªsu ls
psUUkbZ ds fy, fjtoZs”ku djk nsrk gw¡**A iw¡Nk xk ^ D;ks\ cl ls D;ksa ugha
igq¡pokrs*\ tokc feyk fd iwjh cl [kkfrj lokjh ugha vk; ;slsA vkil e ckr fdgsu
vkS vkf[kj dkj vksds ckr ls lger gks; x;uA mvk pyk xk fjtoZs”ku djkc;A tc vkck
r crkbl fd fjtosZ”ku ugha HkkA vc fodYi r; Hkk LVsV jksMost ek fjtZjos”ku djk;
ns; dsjA gedk ik¡pu dk flVh cl ij cbBk; fnfgl b;k dgr ^^vki lc vatqee igq¡p dj
gksVy esa Hkkstu dfj;s] eSa fjtoZas”ku djk dj vkrk gw¡**A gksVy okyk gekj lc
tusu dsj lkeku deju ls fudjck; ds xbygju ek /kjk; fngs jgk] Hkkstu [kkfrj r
ifgysu dfg fngs jgk fd vksdj dkUVªSDV ugha vk;A tkuk dU;kdqekjh e ty&iku d;
fygs jgsuA bgk¡ vk; ds gksVy ds lkeus fLFkr jsLVªkjsUV ek bMyh&Mkslk [kk;
ds isV HkjsuA Vªosy ,tsUlh ds dfjank dk ugha vkc; d jgk r ugha vkckA rc iqfu ds
flVh cl ls dU;kdqekjh tk; ds bgk¡ ds MkDVlZ ,lksfl;s”ku ls lkFkh MkDVj lEidZ d;
ds iqfyl d lwfpr fdfguA rÅ Hkjs ek dk dk iSarM+s ckth Hk; vc dk crkbZ\ gejs
ik¡pu ds yxs ,tsUlh dsj dmukS nLrkcst r jgsa ugha] fd vksds Bxh dsj inkZ Qkl
djhA vkf[kj larks’k d; fygsu tc dfjank LVsV jksMost ek fjtoZs”ku djk; ds
dU;kdqekjh ls psUubZ d jokuk d; fnfglA
bgk¡
ls psUubZ 750 fdyks ehVj nwj gSA 4 tucjh d ge ik¡ps losjsu vk; x;s jgu
dU;kdqekjh cl LVS.MA tmus dsj nqeaftyk xsLV gkml LFkkfir gS leqnz ls tqjs rV
ijA rjh gS vkfQl] dkmUVj vkS “ksMl~A Åij gSa ,d drkj ek xsLV gkml dsj dejk
tmusu ds lkeus] leqnz dbZ [kqyk yEck cjkEnk gSA mgk¡ vk; ds ns[ksu foLr`r lkxj
dsj uykjkA cl LVS.M gS lkQ lqFkjk vkS [kwc QbyA ;kf=u ds lkeku dsj tk¡p vkS
gksfr gS rmy] rc mgk¡ ds dqyh cl ds ihNs ckys ckDl ek p<k; ds /k; nsr gSaA
cl
jgh nzqrxkeh vkS yxtjh] tmu jokuk Hk; lk<+s nl ctsA “kgj ls fudfj ds vk; x;
jk’Vªh; ekxZ uXck 7 ij vkS ekj; ykx QjkZVkA bgk¡ b;k jksM cgqr vPNh gkyr e gSA
fnu Hkj r cl ds f[kM+dh ls >k¡dr] psUubZ izk¡r ds eSnkuh Hkkx dsj utkjk
fdgsu] jkr ckf/kr gks;x; mvk n~’;koyhA lk¡f> ds ,d tkxk iufivkbZ vkS jkr
djhc 10 cts ;kf=u d Hkkstu djkc; [kkfrj
cl Bk<+ Hk; jghA O;atu r nf{k.k Hkkjrh; jgsa iS gksVy O;oLFkk lkQ
lqFkjh vkS vPNh jghA
rkjh[k
5 tuojh dk ikS QVr cl vk; ds Bk<+ Hk; psUukbZ ek tgk¡ ls jsYos LVs”ku jgk
uxhpsuA r; dhu xk fd fjD”ku ij lkeku ykfn nhu tk¡; vkS gk¡Fk xksM+ Qfjvkor
ghsBr pyk tk; LVs”ku rdA #fi;k 5 ds nj
ls rhu fjD”kk r; dhu xsaA LVs”ku ds lkeus igq¡fp ds fjD”kk okys lkeku mrkfj ds
/k; fnfgu lM+d ij vkS tc #fi;k 15 Hkqxrku dhu tk; ykx rc >xM+k dj; ykxsaA
dg; ykxs #fi;k 5 izfr ux r; Hkk gSA mgk¡ Bk<+ iqfyl okys d crk;uA vc
fjD”kkokys fgUnh Nk¡fM+ ds rfey ek dj; ykxsa fdM+fcM+ fdM+fCkM+] lkFk; flikgh
?kyk;A vkf[kjdkj 44 #fi;k n; ds fi.M NM+kck xkA lkFk ds ,d MkDVj cksysa
^rkfeyUkkMq ds gj Mky ij mYYwk cSBk gS**A ge dgsu ^^gj Mky ij MYyw cukus okyk
cSBk gS**A nqljs MkDVj dsj izfrfØ;k jgh ^rkfeyukMq csbeku gS*A rhlj tus cksysa
^;gk¡ “kjkc [kksjh vf/kd gS] ns[kk ughs] txg txg “kjkc dh nqdkus gSaA nhukukFk
flag dfgu ^ge us rks ;g ns[kk fd dsys ds ?kkSn ;gk¡ mYVh dj ds /kjh tkrh gSA
gekjs ;gk¡ uhps dks >wyrh dsys dh ?kkSn cspus ds fy, dkV djmlh izdkj tehu ij lh/kh j[kh tkrh gS] ij
;gk¡ mYVh dj ds j[krs gSaA enqjkbZ dh yglqu iksFkh us esjk ?;ku [khapk tks
fØdsV cky ls FkksM+h ghs NksVs vkdkj dh jgh gSa**A fo|k th dk bgk¡ dsj vkek
vkdf’kZr fdfgu] tmu bgkS _rq ek isaM+u ij yVds ns[kkusA crkbu fd bgk¡a NksV
NksV xVbu ek ikuh Hkjs vksdk lq[kckcr ued cumc ?kyk; ns[kc vPNk ykxA
MkDVj
lkgcku bgk¡ ls fcgkj [kkfrj ,MokUl ek fjtosZ”ku djk;s jgsaA muds :V dsj
IysVQkEkZ vkS osfVax gky vkus dbZ jgsa vkS gekj ik¡pu dsj vkus dbZA fcnk d;
fngsu mudk ik¡pu dk vksa dbZ vkS vius ikpu ds fjtosZ”ku djko; furh ge cf<+
x;u dkm.Vju dbZA bgk¡ vyx vyx :V dsj] drkj ls gSa dkmUVjA irk pyk fd rkjh[k 14
rd] mRrj Hkkjr ds gj Vªsu ds] gj Dykl ds lhVu dsj ,MokUl fjtosZ”ku gks; pqdk
gSA b;k tkfu ds xksM+s rjh ds /kjrh f[klfd x;A bgk¡ gj dkm.Vj ij ds cksMZ ij
fizaV lwpuk iznf”kZr gksr jgrh gSaA irk ugha dbls utj iM+h ,d lwpuk ij] tsEkk
dksphu&fcykliqj Vªsu ds ,jkboy&fMikpZj dsj fizUV ckj ckj nksgjkok tkr
jgkA b;k Vªsu gQ~rk ek rhu fnuk pyr jghA /;ku vkok fd b;k Vªsu vUrS ls Pkyfr
gS] gks; ldr gS ;sek lhV fefy tk;A b;k Vªsu
psUubZ 6 rkjh[k dk jkr e vkc; ckyh jgh] ekus rc ls 38 ?k.Vk cknA ;sdj :V
r lh/k ugha jgk iS nf{k.k Hkkjr ls mRrj Hkkjr igq¡p; dsj fufeRr r jgc; HkkA
;sek cM+h ljyrk ls Lyhij dksPk ek ge pkjkS tusu dsj fjtoZs”ku fVdV cfu xsaA
vius lkfFku d cbBk; xk;s jgsu] u;s cus] lkQ lqFkjs goknkj lsds.M Dykl osfVax
gky ekA bgk¡ vk; ds Vªsu ,jkboy vkS fjtoZs”ku dsj ckr crk;uA gksVy e Bgfj ds
vkck tkgh djr iblk [kjp djc mfpr ugha izrhr HkkA reke ;k=h vius ifjokj ds lkFk
lgwfy;r nsf[k ds bgk¡ cbBs vkS ijs jgsaA fujarj vkck tkgh cuh jgh] dqN tus Msjk
lesfV ds pys tk¡; r vk; igq¡p; nwlj tusA
tgk¡
nhoky ds lgkjs ge ik¡ps viu vM~Mk tek;u vksds nfgus dbZ uxhpsu jgsa] drkj ls
YkSfVªu&ckFkA nhukukFk flag ds iRuh ugk; xbZa vkS eq¡g yVdk;s cgqfj vkbZa
vkS fo|k th ds dkus ek u tkuh dk QqlQqlkuhA Qsj nwum tuh ysMht ckFk :e dbZ
lkFk; pfy fnfgu vkS ifgys ,d ,d ckFk :e ds ckgj Bk<+ HkbZaA Qsj vyx vyx ckFk
:eu e ?kqfl ds ugk; ds ckgj fudfj vkbZaA ^^tkr tbZ viUkkS ik¡ps ugk; vkcr tbZ*
dfg ds g¡l; ykxhaA Qsj dfgu ^^bgk¡ ds esgjs#;u ek “kje&g;k ugha vk;] fuoZL=
gks; ds ugkrh gSa^^A
ugkc&/kksmc
gks; xk] ty&iku gks; xk] ?kM+h nsf[k ds fglkc yxk;u fd vc cps gSa 32 ?k.Vk
Vªsu vc; ekA nhukukFk flag ls dgsu ^^pyh Dykd :Eke k /k; nsbZ lkeku vkS uxj
cxkbZ djr] [kkr&fi;r pkj&N ?k.Vk
vmj de d; nhu tk¡;^^A tokc feyk ^^viuk ik¡ps tb ckfx vbZ] ge bgk¡ ifg rkdc
MsjkA ge ifgym bgk¡ vk; pqds guA n”kZuh; LFky nwj nwj gSa**A mudj iRuh vkS fo|k
th dfgu ^^jkr Hkj pysu Fkds g;u ;sls vkjke dj; dsj eu ifM+ jgk gS**A rc ge
vdsysu py fngsuA
yxsu
gS ped&ned nkj pkbuk ekdsZVA vk; ds
?kqfl x;u bgSaA bgk¡ fn[ksu fd lth&cth
[kwc gSa fydj “kkiA bgk¡ ckxr ,d tkxk ,d xqeVh ij fy[kk ns[kku ^cukjlh
iku iSysl*] tk; igq¡psu mgk¡A fgUnh e ckr&phr djr] nksLrh vl gks; x; vksds
izksijkbVj ls] ts mRrj izns”k ds tkSuiqj ftyk ds dmum nsgkr dsj jgoklh jgsaA
b;k tkfu ds fd ge jhok dsj vkgu dg; ykxsa ^^viuk r gejsu ns”k dsj vkgsuA dk
crkbZ\ fctusl Vkbe gS ugha r viuk d lkFk y; ds ekdsZV /kqek; nsbrA pkbuk cktkj
e vc r ge ;w0 ih0 ckysu dsj dCtk gSA vc r ;sdk dgktk; ldr gS ;wih cktkj**A Å¡
pkgr jgsa fd ge mgk¡ Bgfj ds ckr djhA ge fcnk gks; dsj btktr ek¡xsu] r dfgu
^^pkj cts vbZ] ge Qqjlrgk viuk d cktkj cxkcr vius ns”kokflu ls feyck; nsc**A
gedk ykx; ykx jgh FkdkoV r cgqfj vk;u LVss”kuA lk¡f> Hk;s fo|k th lkFk gks;
fyfgu r ckfx vk;u LVs”ku ds nqljs ikjA bgk¡ dgkSa fgUnh ds ukeks fy”kku rd ugha
jgkA dksgw ls dqNw iw¡Nh r ykx; mvk cfgj gS gekj ckr lqur; ugha ykx vk;A gk¡ ,d
lHkzkar c`) tu t:j HksVkus ts v¡xzsth ek cgqr dqN tkudkjh fnfguA cgqr dqN
cslguh r vUrS vUrS dbu Mkjs jgsu] vc rd [kyhlk gyqd gks; pyk jgk] ;sls dmukS
cslguh ugha fdgsuA cgqfj vk;u nwukS tus LVs”ku] tmus dsj gks; jgk ,DlVsU”ku
[kwc Qby] lkQ&lqFkjk vkS gS [kwclwjrA LVs”ku ek lapkfyr jsLVªkjsUVu ek
pk; ls lLrh feyfr gS dkQhA
jkr
gks; pyh jgh] le; xqtkjr ,dk/k csjdh mvk IysVQkEkZ dsj pDdj dkfV vk;s jgsu tgk¡
ls gedk ik¡pu d Vªsu ij p<+; d jgkA lwpuk iVy n[ks ls irk pyk fd Vªsu jkbV
Vkbe ij vk; jgh gSA [kkuk&ihuk d; ds fcLrj lkeku lesVr] ?kM+h ns[kr fglkc
yxkcr jgs vk;u vc izrh{kk ?kjh ck¡fp gS 5 ?k.Vk vCk 4 ?k.Vk Qasj rhu ?k.Vk vkS
vc 2 ?k.VkA rc r; Hkk fd vc pyk tk; IysVQkeZ dbZA b;k vVdjr fd] gekjik¡pu ckyh
cksxh ua 7 dgk¡ Bk<+ gksbZ] Msjk /k;
ds cbfB x;uA vblu tuku fd nqb iqfyl okysu ds lkFk ,d mvk yfM+dk tmu
osfVax gky ek gejs ik¡pu ds tejs im<+k jgk] gejs ik¡pu dbZ ?kwj ?kwj ds
fugkjr dbvd csjdh vkck&tkgh epk;s gSaA vcdh b;k ny iqfu ds gejs ik¡pu dbZ
?kwjr fudjk r ge Bk<+ gks; ds iqfyl okys ls iw¡fN ekjsu ^^D;k ckr gS**\ mvk
r dmukS tokc ugha fnfglA ,dck gekj ckr flikgh ls dfgl] flikgh dqN tokc fnfgl
vkS mvk ny pyrs utj vkckA nqHkkf’k;k ls tkus feyk fd tmu yM+dk flikfgu ds lkFk
jgk vksdj cSx dksÅ >Vd fnfgl gSA mvk gejs ik¡pu ds tejs e im<+k jgkA ge
ik¡p mgk¡ ls gfV vk;u r vksdk “kd Hkk fd vksdj cSx ge ik¡p ekj fngsu gSA >Dd
gks; x; jgh rfc;r b;k lqfu ds fd dgkSa iqfyl ckysu dk dqN dek; ys; dsj Lkw>r
r gekj Ik¡kpu dsj r Qnhgr gks; tkrA b;k ckr rc Hk; jgh tc izrh{kk dsj vfUre
?k.Vk chrr jgkA jkr 12 cft pqds jgsa rkjh[k cfnfy ds 7 gks; x; jgh rcfgu 1 cts
Vªsu vk; ds B<+ HkSA gekjik¡pu dsj vVdj cgqr xyr ugha jgkA lkeus vk; ds
Bk<+ HkS cksxh ua 8] p<+rS ik; x;u vkiu vkiu cFkZA Vªsu jkr Hkj pyh vkS pyh fnu Hkj nqljs fnuk
jkr 4 cts vk; ds Bk<+ HkS fcykliqj ekA mrfj ds ugkr&/kkscr] pk;&iRrh
d; ds “kgMksy dsj fVdV dVk;uA 9 cts Vªsu NwV vkS rhu cts igq¡pk; fnfgl “kgMksyA
bgk¡ ls idM+su cl vkS 9 cts vk; igq¡psu jhok ds ekul Hkou ds lkeusA rc; ,d; cl
LVS.M jgkA jkr ds 8 cts ds ckn “kgMksy dbZ ls vkc; okyh clsa “kgj e ?kql; d
cgky jghaA fEkfy xk mg¡; fjD”kk] ykfn fngsu lc lkEkku vksa ij vkS dk¡/ku ij cSx
yVdk;s pkjkS tus xksM+ Qgjj djr py fngsu fgaBr; UkjsUnz uxj fLFkr dIrkuckx
ifjlj] vius vius ?kj dbZA nhukukFk flag ds ?kj ds lkeusu okys ?kjs e r vkeMk¡M+
okys le/kh lkgc dsj ifjokj fdj;s ij jgr jgkA nqvk&lyke gksr jgh nhUkkukFk
flag ls] ckr phr dsj vkjkS ikbu iz”kkUr ts mvk le; mg¡; jgsaA fudfj vk;sa
gjfcvk; ds cbcs vkS py fnfgu gejs ik¡pu ds lkFk; ?kj dbZ dkA mudj lkyh vUuw] lksuw
vkS lkj vacqtw d fudj; pkgr jgk] iS Å¡ ik¡ps ugha fudjsaA eku fygsu lks; xs
gksbghaA vkxs c<+su r guqeku eafnj ds lkeus jg; okyh lq/kk vfgfju gM+cM+kr
vl ?kj ls fudfj ds vk; x; yxs gk¡Fk tksfj ds ueLrs djr iw¡fNl ^^eEek lkgc d;
vk;u rhjFk] vc; ?kjs ugha ig¡qpsu\ vizR;f”kr iz”u ij fo|k th dsj ?;ku r xk iS
xaHkhjrk ls ugha fyfguA iz”kkUr lkFkS pyr m[kM+h m[kM+h ckr dj¡;A ?kj ds lkeus
vk; x;u] ij lq’kek QkVd rd vk; ds vEek th ds xksM+ Nqvr yiV; ds miØe u db ds
Mªkbax :e dsj njcktk [kksfy ds fHkrjs ?kqfl xbZaA fo|k th Qzs”k gks; ckFk :e
pyh xbZa] rc ckr fQjkcr iz”kkUr crkbu fd gejs ik¡pu ds ;k=k ij pys x;s ij]
lef/ku lkgc vacqt d ybd]s Nr ij ?kke ys; [kkfrj vk; tkr jgha] gejs ?kjsA ,d
fnuk tc Å¡ e”kxwy jgha lCth dkV; ek rc [ksyr [ksyr vacqt cbBsa jsfyax ij vkS fiNg¡qr
ewM+s ds cYks vk; fxjs ifV;k ds Q”kZ ijA vLirky yb tkck xk] vkijs”ku Hkk] MkDVj
vksdk lDlst Qqy crkbuA vacqt tc gks”k e vk;sa r dqN cksysa] fd fgpdh vk; x;+ +
+ dgr iz”kkUr jks; iM+saA ge iw¡Nsu a ^b;k ?kVuk dc; ?kVh**\ crkck xk] tc ge
ik¡ps jgsu EkSlwj ekA
^^,l0Vh0Mh0
ls r djhc djhc jkst; ckr gks; tkr jgh gedk ik¡pu d dkgs lwfpr ughadhu xk **\ ge
i¡wNsu r tckc feyk]^^tmu gks; d jgk mvk r gksbu x jgk] ;k=k e [kyy dkgs Mkjk
tk;**\
gekj
ik¡psu ds crdgk¡o [kre gksr rd fo|k th vk; ds dg; ykxha ^^vEcqt lks; xs gksbgha
ugha r t:j vk; tkrsaA mudk [ksymuk ys vk;s g;u] lcsjs cksyk; ds nsc] [kq”k gks;
tbgha**A gels jgkbZ ugha iM+h cksfy mBsu ^^vc vacqt ughs vk¡;**A ^^dk dk dblu** vbl; dqN “kCn mPpkfjr djr cg;
ykxsa fo|k th dsj vk¡lwA nksgjkbZ x; muds vkxw gknlk dsj ckrA nf{k.k/kke ;k=k
lEiUu fdgs dsj lq[kn vuqHkwr frjksfgr gks; x;
fo’kkn;qDr okrkoj.k ekA
No comments:
Post a Comment